Inleiding
Elk jaar vieren miljoenen christenen over de hele wereld de paasvakantie om de dood en opstanding van Jezus Christus te herdenken. Vóór zijn kruisiging noemde Jezus zijn twaalf discipelen samen om een maaltijd te delen in wat bekend zou worden als het "laatste avondmaal". In de laatste vijf jaar die leidden tot het einde van de 15-eeuw, waarschijnlijk tussen 1495 en 1498, schilderde schilder Leonardo da Vinci een muurschildering die het laatste avondmaal uitbeeldt, inclusief de consternatie onder de discipelen wanneer hij hen onthult dat een van hen uiteindelijk zou verraden hem. De muurschildering is een iconisch meesterwerk uit de Renaissance en een van de beroemdste werken van de schilder, evenals het meest beroemde schilderij van het laatste avondmaal dat Jezus met zijn discipelen had. Het is geprezen, bestudeerd en gekopieerd door andere schilders gedurende het laatste half millennium. Vandaag hangt de muur aan de muur van de Santa Maria delle Grazie in Milaan.
Het schilderij
Het schilderij meet 180 inches bij 350 inches en bezet een muur van een eetzaal in de Santa Maria delle Grazie in Milaan. Er is geen exacte datum waarop het schilderij is begonnen of is voltooid, maar men gelooft dat Leonardo niet continu aan het schilderij heeft gewerkt en in feite drie jaar heeft geduurd om het te voltooien. Documenten van 1947 geven aan dat het schilderij bijna voltooid was en dat Leonardo het toenmalige klooster had geschreven met de klacht dat hij geen kwaadwillend gezicht voor Judas kon vinden. Het Laatste Avondmaal geeft de verschillende reacties weer die de discipelen vertoonden bij het ontvangen van het nieuws, Judas, Petrus, Johannes en Jezus werden positief geïdentificeerd voordat een manuscript van Leonard alle andere discipelen van links naar rechts openbaarde. Net als andere schilderijen van het laatste avondmaal, plaatst Leonardo Jezus en de discipelen aan de ene kant van de tafel, zodat niemand de rug toekent aan de kijker. In tegenstelling tot andere foto's die Judas aan de andere kant van de tafel zitten, laat Leonardo Judas achterover leunen in de schaduw. Wanneer Jezus het nieuws doorgeeft door te verklaren dat degene die hem zal verraden met hem aan tafel zit en het brood zal delen, wijst hij met zijn linkerhand naar het brood dat voor hem ligt. Thomas en James links van hem zijn doodsbang, Judas wordt afgeleid door het gesprek tussen John en Peter en neemt het brood op en merkt niet op dat Jezus naar hetzelfde brood wijst met zijn linkerhand.
Kopieën van het Laatste Avondmaal
Er zijn twee bekende exemplaren van het Laatste Avondmaal geschilderd door Leonardo's assistenten, ze zijn bijna even groot als de originele verf en hun details zijn nog steeds intact. Het exemplaar van Giampietrino bevindt zich aan de Royal Academy of Arts, Londen, en een ander exemplaar van Cesare da Sestois is gehuisvest in de kerk van St. Ambrogio in Zwitserland, terwijl een exemplaar van "olie op doek" te zien is in het Leonardo da Vinci Museum in België.
Schade en restauraties
Het schilderij is aangebracht op een dunne buitenmuur die werd aangetast door vocht en begon te verslechteren zodra deze was voltooid. Het was begonnen te vlokken door 1517 en door 1566, minder dan zestig jaar nadat het voltooid was, het was al zo verwoest dat je niet kon vertellen wat het was. Michelangelo Bellotti was de eerste die de restauratie van het schilderij in 1726 opzette door de missiedelen in te vullen en verschillende andere kunstenaars stapten ook in om het schilderij te restaureren. Tussen 1978 en 1999 werden belangrijke restauraties aan het schilderij uitgevoerd, waaronder het transformeren van de refter in een afgesloten, klimaatgestuurde omgeving om te beschermen tegen weersinvloeden.
