Tadzjikistan is een natie in Centraal-Azië. Het land beslaat een totale oppervlakte van 55,300 vierkante mijlen, waardoor het qua oppervlakte de kleinste in Centraal-Azië is. Het heeft een populatiegrootte van meer dan 8.73 miljoen, waarvan de overgrote meerderheid zich identificeert als etnische Tajik en de Tadzjiekse taal spreekt (wat wordt beschouwd als een dialect van de Perzische taal). De op een na meest gesproken taal in het land is het Russisch, dat is overgebleven uit het Sovjet-tijdperk, toen Tadzjikistan deel uitmaakte van de Sovjet-Unie.
Het landschap van Tadzjikistan wordt gekenmerkt door bergachtig terrein, dat naar schatting ongeveer 90% van het land beslaat. Gezien deze overvloed aan bergen, bevindt meer dan de helft van Tadzjikistan zich op een hoogte groter dan 9,800 boven zeeniveau. Andere geografische landschappen zijn de valleien van de Vakhsh en Kofarnihon en de Fergana-vallei. Politiek gezien is Tadzjikistan verdeeld in vier provincies.
Tadzjikistan wordt beschouwd als een geheel door land omgeven land vanwege een gebrek aan directe toegang tot de open oceaan. Deze positie plaatst Tadzjikistan op een duidelijk nadeel, met name in termen van internationale handel, aangezien het voor de toegang tot havens moet vertrouwen op de omringende landen. Tadzjikistan deelt zijn grenzen met vier autonome landen: China, Afghanistan, Oezbekistan en Kirgizië.
Welke landen grenzen Tadzjikistan?
China
De grens tussen China en Tadzjikistan loopt ongeveer 257.24 mijl langs de oostelijke rand van Tadzjikistan en scheidt het land van de Chinese provincie Xinjiang. De grens loopt in noord-zuid richting. Aan het noordelijke uiteinde bevindt zich een driewegsgrens tussen Tadzjikistan, China en Kirgizië. Aan de zuidkant is nog een driewegsgrens tussen Afghanistan, China en Tadzjikistan. Deze twee landen zijn alleen verbonden door één oversteekplaats, die zich bevindt op de Kulma-pas in het Pamir-gebergte. Deze pas ligt op een hoogte van 14,313-poten boven zeeniveau, loopt van het noorden naar het zuidoosten en is slechts ongeveer een derde van een kilometer breed en iets meer dan een halve mijl lang. De Kulma-pas is alleen tijdens de laatste helft van de maand (van de 16th tot de 30th) open voor verkeer gedurende 7 maanden van het jaar (van mei tot november).
Afghanistan
Tadzjikistan deelt een grens met Afghanistan die 810-mijlen aflegt. De Amu Darya-rivier, met een totale lengte van 1,653-mijlen, vormt een deel van deze grens. Een ander deel van de grens tussen de twee landen wordt gemarkeerd door de Panj-rivier, een zijrivier van de Amu Darya-rivier. De Panj-rivier wordt doorkruist door de vriendschapsbrug Tadzjikistan-Afghanistan, die een totale lengte van 2,205-poten heeft. De bouw van de brug werd betaald door het Corps of Engineers van het Amerikaanse leger en de inauguratie vond plaats in 2007. Het gebied rond de grens staat bekend om ruw terrein, dat zowel moeilijk als gevaarlijk is om over te steken. Bovendien maakt het terrein het voor lokale autoriteiten moeilijk om te patrouilleren. Het gebrek aan wetshandhavingsambtenaren op dit gebied heeft het tot een van de populairste doorlaatposten voor drugssmokkelaars in Centraal-Azië gemaakt.
Oezbekistan
De grens tussen Oezbekistan en Tadzjikistan loopt ongeveer 797.21 mijl langs de westelijke rand van Tadzjikistan. De twee landen delen een lange geschiedenis en tussen 1924 en 1929 werd Tadzjikistan (als een autonome Sovjet Socialistische Republiek) feitelijk als een deel van Oezbekistan beschouwd. Vandaag de dag leeft een groot aantal etnische Tajiks in Oezbekistan. Ondanks deze gedeelde geschiedenis hebben de twee landen al tientallen jaren een gespannen politieke relatie. De laatste tijd lijkt deze relatie te verbeteren. Vanaf de 1990s bijvoorbeeld werden de 16-grensovergangen tussen Oezbekistan en Tadzjikistan gesloten, waardoor reizen tussen de twee landen werd voorkomen. Aan het begin van 2018 werden echter tien van deze grensovergangen heropend in een poging om reizen en handel tussen de twee landen te bevorderen. Deze lange grens wordt ook beschermd door tal van landmijnen die door de regering van Oezbekistan zijn geplaatst, waardoor grote stukken grondgebied tussen deze twee landen levensbedreigend zijn voor inwoners en reizigers. De regering van Oezbekistan heeft geprobeerd deze actie te rechtvaardigen door te beweren dat de landmijnen bedoeld zijn om drugssmokkel en terroristische activiteiten te voorkomen. Veel mijnlocaties zijn niet gelabeld, wat heeft geleid tot meerdere doden en gewonden. Sommige delen van deze grens zijn betwist sinds de ontbinding van de Sovjet-Unie.
Kirgizië
De grens tussen Tadzjikistan en Kirgizië ligt aan de noordrand van Tadzjikistan. Geschillen tussen de twee landen hebben geleid tot een inconsistente grenslengtemeting. Sommige bronnen melden dat de grens loopt voor 613-mijlen, terwijl anderen de grenslengte bij slechts 602.7 mijlen noemen. De politieke relatie tussen deze twee landen is gespannen sinds de ontbinding van de Sovjet-Unie, en deze spanning wordt ook door etnische groepen in beide landen gehouden. Deze problemen worden geïllustreerd door de gevaren die zich langs de grens voordoen. De grens tussen Kirgizië en Tadzjikistan wordt zelfs als gevaarlijk beschouwd vanwege de aanwezigheid en activiteit van terroristische groeperingen, drugssmokkelaars en andere rebellengroepen. Daarnaast worden een aantal andere illegale goederen, zoals wapens, vervoerd tussen de twee landen. De meeste meldingen van rebellen- of antiregeringsgroepen die de grens overschrijden, zijn individuen die zich vanuit Tadzjikistan naar Kirgizië begeven. Als reactie op deze instabiliteit werd een deel van de grens gesloten tijdens de Mid-1990s. Tegenwoordig is het vooral het gebied rond de Fergana-vallei dat nog steeds wordt betwist. Dit gebied herbergt verschillende etnische groepen, waardoor het tekenen van een politieke lijn een moeilijke taak is. Als gevolg hiervan moet de volledige grens tussen de twee landen nog worden gedefinieerd. Ondanks hun verschillen komen de regeringen van Tadzjikistan en Kirgizië samen in het licht van conflicten en dreigementen van de regering en de bevolking van het naburige Oezbekistan. Een voorbeeld van deze samenwerking vond plaats tijdens de etnische schermutselingen van 2010 in Zuid-Kirgizië.