Een bergzwembad of meer gevormd in het keteldal van een gletsjer staat bekend als een tarn, een rotsbassin of een corrie-meer. Er ontstaat een tarn wanneer een rivier of regenwater een keteldal vult. De depressies die uit zwakke rotsen zijn gehouwen, worden vervolgens bezet door een reeks rotsbassinmeren. Net als een spons, sijpelt het gesteente water, en wanneer dat gebeurt, vult het de scheuren in het gesteente en bevriest het water waardoor de breuken groter worden. Dientengevolge, kan een morene een natuurlijke dam onder een corrie loch vormen. Als een tarn nog steeds wordt geassocieerd met bewegende gletsjers, zal het waarschijnlijk worden gevuld met kleine glaciaal geslepen sedimenten die licht verspreiden en het water er kleurrijk uit laten zien. Daarom is de kleur van de tarn van een gletsjer de beste manier om te weten of het ijs nog steeds actief beweegt. Evenzo zijn spleten op het oppervlak van de gletsjer een andere indicator dat de gletsjer nog steeds actief in beweging kan zijn.
Etymologie
De Tarn is een term afgeleid van Tjörn een Oudnoors woord dat 'vijver' betekent. Het begrip meer specifiek gebruik als bergmeer komt van de hooggelegen gebieden in Noord-Engeland, waar de naam de tarn is voor alle vijvers. De term blijft breder gebruikt, omdat deze kan verwijzen naar een vijver of een klein meer, ongeacht waar deze zich bevindt of waar hij vandaan komt. Een goed voorbeeld is de Talkin Tarn bij Brampton in Cumbria, Engeland. In de Scandinavische talen de voorwaarden Tjörn, bergmeertje, tjernof tjärn wordt gebruikt om te verwijzen naar een klein natuurlijk meer dat vaak wordt aangetroffen dicht omgeven door vegetatie, groeit in een tarn of een bos.
circus
Cirque is een Frans woord dat cirkel betekent, maar in de geologie is een tarn een amfitheatervormig bassin met muren die steil op het hoofd van het glaciale dal liggen. Een ketel vormt zich als gevolg van bodemerosie onder de bergschrund van een gletsjer, wat toevallig een enorme spleet is die ligt in de buurt van de rots die wordt blootgesteld en aldus het bewegende ijs van het stationaire ijs scheidt. Tijdens de vroege zomer opent de spleet zich en stelt de rots bloot aan dag-temperatuurveranderingen onderaan. Het lagere gesteente valt dan snel uiteen als gevolg van vorstwerking, waardoor een lawine van de rots aan het uiteinde van het bovenlichaam ontstaat, en op zijn beurt wordt een voorste wand gemaakt die bijna verticaal is. De resulterende rotssedimenten worden ondergebracht en gedragen met de gletsjer die een vloer afschrobt om concaaf te vormen wat een tarn kan hebben als de gletsjer uiteindelijk verdwijnt. De uitzetting van cirques die elkaar omringen creëert scherpe hoorns, aretes en cols. Omdat gletsjers afkomstig zijn van de sneeuwgrens of erboven, biedt de studie van oude keteldalen en hun verhogingen nuttige informatie over de vroegere positie van de sneeuwgrens evenals de klimaatverandering.
Voorbeelden van Rock-basin meren
Lake Ellen Wilson is een uitstekend voorbeeld van een rotsbassin, evenals het Verdi-meer in de Ruby Mountains in de Amerikaanse staat Nevada. Het grootste en diepste rotsbassin van Slowakije staat bekend als Veľké Hincovo. Andere voorbeelden van tarns zijn Lake Tear of the Clouds in de Adirondack Mountains in de Amerikaanse staat New York, ook het Lousy Lake in het North Cascades National Park, Picket Range in Washington.
