Definitie
De zelfperceptie theorie stelt dat mensen attitudes ontwikkelen door hun gedrag te observeren en te beslissen welke attitudes de reactie mogelijk hebben veroorzaakt. Deze theorie is gebaseerd op een situatie waarin er geen eerdere houding was ten aanzien van een onderwerp vanwege een gebrek aan ervaring op dat gebied. De theorie suggereert dat mensen naar hun acties kijken, net zoals een buitenstaander een personage zou observeren en conclusies zou trekken over waarom ze gemotiveerd waren om te doen wat ze deden. Een psycholoog met de naam Daryl Bem ontwikkelde deze theorie.
Zelfperceptie kan worden omschreven als het tegenovergestelde van gezond verstand / intuïtie, normale verwachting of gewoon contra-intuïtief. Er wordt verwacht dat iemands houding en persoonlijkheid een rol spelen in hun acties, maar deze theorie verschilt. De theorie stelt dat we worden wat we doen en dat onze acties voortkomen uit onze zelfobservaties en niet uit onze vrije wil en de gemoedstoestand tegelijkertijd.
Experimenten die de theorie ondersteunen
Het eerste experiment van Daryl Bem betrof proefpersonen die luisterden naar een geluid van een man die een taak geanimeerd beschrijft. De ene groep kreeg te horen dat de acteur $ 1 had betaald terwijl de andere groep te horen kreeg dat de man $ 20 had betaald. Toen de percepties van de groep werden vergeleken, voelde de $ 1-groep dat hun acteur meer van de taak genoot dan hoe de $ 20-groep zich voelde over hun acteur. Deze resultaten kwamen overeen met de gevoelens van de individuele acteurs, waaruit bleek dat de acteurs ook hun gedrag hadden waargenomen, net als de buitenstaanders.
In het jaar 2006 testten Tiffany Ito en haar collega's raciale vooroordelen zoals beïnvloed door gezichtsuitdrukkingen van proefpersonen. Deelnemers moesten lachen door een potlood in hun mond te houden. Vervolgens werden ze foto's getoond van onbekende zwarte en blanke mannen. De resultaten toonden aan dat deelnemers die naar de zwarte mannen lachten om te glimlachen minder vooroordeel vertoonden in vergelijking met degenen die alleen maar lachten naar de foto's van blanke mannen.
toepassingen
De zelfperceptie theorie is gezien om te werken in therapie en overredingsscenario's.
Toepassing in therapie
De traditionele theorie was gebaseerd op de acties en attitudes van mensen die voortkwamen uit innerlijke psychologische problemen. De theorie suggereert dat, omdat mensen reageren met gevoelens en acties van hun externe gedrag, deze gedragingen op hun beurt kunnen worden aangepast om iemands gevoelens en houdingen te beïnvloeden. Tieners die werden blootgesteld aan een gemeenschapsdienst hadden bijvoorbeeld betere percepties van zichzelf en waren minder snel betrokken bij risicovol gedrag.
Toepassing in marketing en overtuiging
De voet in de deur techniek die wordt gebruikt door marketeers is een toepassing van de theorie. Door klanten te overtuigen een klein verzoek in te willigen, wordt het gemakkelijker om hen te overtuigen om deel te nemen aan een groter verzoek dat verband houdt met het oorspronkelijke verzoek. Een klant die een vragenlijst heeft ingevuld, heeft een grotere kans om het product in kwestie te kopen.
Uitdagingen en kritieken
De zelfperceptie theorie is ontwikkeld als een substituut voor de cognitieve dissonantietheorie. Experimenten die zijn gebruikt om de theorie te testen, zijn in twijfel getrokken omdat de deelnemers niet te horen kregen dat het waargenomen onderwerp een pre-experimentele houding had. Het is echter logisch dat eerdere attitudes niet veel betekenis hebben nadat men zijn gedrag in een recentere setting observeert. De uitkomsten van vergelijkingen tussen werkelijke experimenten en interpersoonlijke simulaties geven aan dat ze tegelijkertijd moeten worden uitgevoerd.
Bem is het ermee eens dat de experimenten geen sluitende representaties van de theorie zijn. Hij volgt dat het gemakkelijk is om het resultaat van het experiment te manipuleren, afhankelijk van de informatie die aan de waarnemer / het onderwerp is gegeven. Hij is ook van mening dat het mogelijk is om meerdere interpretaties af te leiden uit een enkel geval. Dit suggereert dat echte experimenten overtuigender zijn dan simulaties.
