Dekolonisatie is het proces waarbij een land dat eerder door een ander werd gecontroleerd, politiek onafhankelijk wordt. De periode tussen 1945 en 1960 zag veel landen hun onafhankelijkheid bereiken. De eerste landen die onafhankelijk werden van Groot-Brittannië in 1947 waren Pakistan en India. Dekolonisatie kan verschillende vormen aannemen: verwezenlijking van onafhankelijkheid, integratie met een andere staat, of oprichting van een "vrije associatie" -status. Dekolonisatie vond plaats door vreedzame onderhandelingen, gewelddadige opstanden of geweldloze protesten. Hoewel er vandaag meer dan 100 onafhankelijke staten zijn, wordt aangenomen dat deze staten nog steeds vertrouwen op hun koloniale heersers in het verleden vanwege het neokolonialisme.
Oorzaken van dekolonisatie
Er waren veel oorzaken van dekolonisatie. Een van hen was de zucht naar onafhankelijkheid van de gekoloniseerden, wat leidde tot toegenomen incidenties van politieke onrust in veel koloniën. Nationalistische campagnes voedden ook rebellie onder de inboorlingen. Bijgevolg gaven de blanke heersers hun heerschappij over aan de plaatselijke leiders. Ten tweede promootte de Tweede Wereldoorlog ook de dekolonisatie. De nederlaag van een aantal landen die als krachtig werden beschouwd, toonde aan dat ontwikkelde landen kwetsbaar waren. Vandaar dat de uitkomst van de Tweede Wereldoorlog de witte suprematie-mythe substantieel uitdaagde. Ten derde was er aandacht voor maatregelen tegen kolonialisme door organisaties zoals de Verenigde Naties (VN). Sinds haar oprichting heeft de VN actief deelgenomen aan het pleiten voor de politieke onafhankelijkheid van staten. De VN hebben 80-voormalige koloniën over hun soevereiniteit heen zien trekken. Niettemin is het dekolonisatieproces nog steeds onvolledig, omdat over 17 niet-zelfbesturende gebieden nog vrije staten moeten zijn.
Uitdagingen van dekolonisatie
Staatsgebouw
Zodra een land onafhankelijk werd, moest het een regering, een grondwet, een leger, een onderwijssysteem, een kiesstelsel en andere instellingen voor representatieve democratie vormen. De uitdaging met deze verwachting was dat sommige koloniale machten actieve steun verleenden terwijl anderen de koloniën verlieten om hun gebroken stukken op te rapen.
Nation Building
Natieopbouw betekende het creëren van een gevoel van verbondenheid, loyaliteit en identificatie met de staat. De autonome koloniën moesten een verschuiving van loyaliteit naar koloniale machten naar lokale leiders bevorderen. Het proces van natievorming omvatte ook het creëren van symbolen van eenheid waaronder vlaggen, volksliederen, nationale sportteams, monumenten en gecodificeerde inheemse officiële talen.
Het was een ingewikkelde zaak om met gevestigde bevolkingsgroepen om te gaan tijdens dekolonisatie. Verschillende naties hebben het onderwerp anders behandeld. In Zuid-Afrika liet president Mandela bijvoorbeeld de Europeanen en andere kolonisten in de provincie wonen en hielpen bij de wederopbouw. In de meeste Afrikaanse landen werden de blanke kolonisten echter gedwongen hun spullen in te pakken en terug te gaan naar hun thuisland. Integendeel, er zijn landen zoals de Verenigde Staten en de Kaaimaneilanden waar de kolonistenpopulaties de meerderheid werden en de inboorlingen de minderheid. Bijgevolg hebben de kolonisatoren zich in deze landen gevestigd in hun voormalige koloniën.
Economische ontwikkeling
Nieuwe onafhankelijke staten hadden het mandaat om onafhankelijke financiële instellingen op te richten. Dergelijke instellingen omvatten banken, belastingstelsels, centrale banken en nationale valuta's. Verder hebben de landen programma's opgezet die landhervormingen en industrialisatie mogelijk hebben gemaakt. De West-Afrikaanse landen, die de koloniën van Frankrijk waren, onderhouden sterke banden met de Franse overheid. Dientengevolge garandeert de Franse schatkist nog steeds hun valuta bekend als de CFA-frank die wordt gedeeld door 14-landen in West-Afrika. Betreffende de kolonisatoren had dekolonisatie een minimaal effect op hun economieën. Sterker nog, ze konden nog steeds goedkope arbeidskrachten en grondstoffen uit hun voormalige koloniën verkrijgen zonder enige financiële last.
