De dodo was een vogelsoort die uitstierf gedurende de mid-17 eeuw. Het was oorspronkelijk verward als een naaste verwant van verschillende vogels, waaronder de albatros, de gier en de struisvogel. Wetenschappers bepaalden later dat de dodo-vogel tot dezelfde familie behoorde als duiven en duiven (de Columbidae-familie).
Deze vogel groeide tot ongeveer 3 voet in de hoogte en woog tussen 23 en 39 pond. De mannetjes waren groter dan de vrouwtjes. Het was een endemische soort en was alleen te vinden op Mauritius, een eiland in de Indische Oceaan. Noch een foto noch een compleet skelet bestaat van deze looploze vogel, maar onderzoekers geloven dat het bedekt was met grijze tot bruin gekleurde veren. Men denkt dat het hoofd kaal is en dat het extra veren heeft rond zijn staart. De dodo-vogel wordt misschien het meest herkend door de grote, bolvormige punt op zijn verslaafd snavel.
Hoe is de Dodo-vogel uitgestorven?
De dodo-vogel wordt vaak gebruikt als een symbool van de blijvende schade die mensen kunnen hebben aan het milieu en de overlevingskansen van dieren. Zijn iconische status als symbool van het uitsterven van soorten is te wijten aan hoe snel deze soort uitstierf nadat hij voor het eerst werd ontdekt door Europese ontdekkingsreizigers. In een tijdspanne van slechts ongeveer 100 jaren hield de dodo-vogel op te bestaan in het wild. Verschillende theorieën proberen uit te leggen hoe de dodo-vogel precies uitstierf en een aantal gebeurtenissen zijn toegeschreven aan zijn ongelukkige en snelle dood. Hieronder staan enkele factoren die hebben bijgedragen aan het uitsterven van de dodovogel.
Jacht
Misschien is de meest geciteerde reden voor het uitsterven van de dodo's dat het werd gejaagd tot uitsterving. De kern van deze theorie is het feit dat deze vogel grotendeels niet bang was voor mensen toen de twee voor het eerst contact maakten. Deze onverschrokkenheid was het gevolg van een gebrek aan natuurlijke roofdieren op het hele eiland Mauritius. De dodovogel had niet geleerd bang te zijn voor een andere soort en zag Europese ontdekkingsreizigers eerder met nieuwsgierigheid dan met angst. Dit gedrag, in combinatie met zijn status als vlieger, maakte de dodo-vogel een gemakkelijk doelwit voor menselijke jagers en werd al snel een hoofdbestanddeel van het dieet van Europese zeilers. Onderzoekers beweren nu dat dit, hoewel een geldige factor, een te grote vereenvoudiging is van het pad naar uitsterven.
Invasive Species
Wetenschappers geloven nu dat de introductie van niet-inheemse soorten op het eiland de grootste impact was van Europese zeilers. Deze personen brachten een aantal invasieve soorten met zich mee, waaronder: ratten, katten, varkens en honden. Toen deze nieuw geïntroduceerde dieren vrij rondzwierven op het hele eiland, reproduceerden ze op grote schaal en begonnen ze lokale voedselbronnen te zoeken. Een van deze voedselbronnen was het dodo-vogelei, dat zich op de grond bevond en gemakkelijk te vinden was. Omdat deze eieren een belangrijk voedingsmiddel voor invasieve soorten werden, had dit een negatief effect op het vermogen van de dodo-vogel om zijn populatie aan te vullen. Moederdodo-vogels legden slechts 1-eieren per keer. Zowel volwassenen als jongeren werden gedood om zowel mensen als dieren te voeden. Het resultaat was nadelig voor het vermogen van de dodovogel om te overleven.
Verlies van woongebied
Deze vogelsoorten werden niet alleen gejaagd en de eieren werden weggevangen, maar de natuurlijke habitat werd ook bedreigd. Toen het eiland voor het eerst werd ontdekt, had het eiland weinig waarde voor Europese zeilers. Het werd vaak gebruikt als een tussenstop tijdens lange reizen en werd zelfs door sommige ontdekkingsreizigers als vervloekt beschouwd vanwege een groot aantal scheepswrakken in het gebied. Uiteindelijk werd Mauritius echter een belangrijke bron van ebbenhout, dat werd geoogst door iedereen die op weg was naar de kust. Tijdens de tweede poging tot kolonisatie door de Nederlanders werd de export van ebbenhout de belangrijkste economische activiteit op het eiland. Een poging om het eiland om te vormen tot een landbouwplantage resulteerde in de vernietiging van meer inheemse plantensoorten, die werden vervangen door suikerrietplanten. Deze ernstige ontbossing vernietigde de natuurlijke habitat van de dodo-vogel en liet het met een kleine schuilplaats voor de binnenvallende roofdieren.
Natuurrampen
Hoewel de dodovogel een groot aantal natuurrampen op het eiland wist te overleven, eisten sommige van deze gebeurtenissen een tol van de dodo-populatie. In 2005 vonden onderzoekers bewijs dat een groot aantal dodovogels werd gedood tijdens een flitsvloedgebeurtenis. Deze ramp, in combinatie met de eerder genoemde factoren, maakte het nog minder waarschijnlijk dat de soort kon overleven.
Future Bird Extinctions
De dodovogel is niet de enige vogelsoort die door menselijke tussenkomst zal uitsterven. In feite hebben wetenschappers onderzoek gedaan naar de levens en bevolkingspatronen van meer dan de huidige 9,700-vogelsoorten en nog een 129 uitgestorven vogelsoort om te begrijpen wat de toekomst voor vogels in petto heeft. Op basis van hun onderzoek voorspellen ze dat tussen 10% en 14% van alle levende vogels vandaag de dag 2100 zal uitsterven. Bovendien wordt van 25% van de huidige vogelsoorten verwacht dat ze uitgestorven zijn in het wild (ook bekend als functioneel uitgestorven) in dezelfde tijdsperiode. Tegen de tijd dat dit gebeurt, wordt ook een andere 15% met uitsterven bedreigd.
Vogelsoorten vormen een belangrijk onderdeel van een gezond milieu door de populatiegrootte van andere plant- en diersoorten te helpen behouden. Vogels consumeren bijvoorbeeld elke dag een aanzienlijk aantal insecten, waardoor insectenpopulaties in stand worden gehouden en ze voorkomen dat ze meer dan andere planten- en diersoorten overtreffen. Bovendien verdelen vogels zaden door de consumptie van fruit en andere planten, bemesten de grond door guano te produceren, de verspreiding van ziekten te voorkomen door het eten van andere dieren en het bestuiven van bloemen en andere planten door nectar te consumeren. In feite vertrouwen sommige planten op vogels voor reproductiedoeleinden. Vanwege hun rol bij het handhaven van delicate ecologische evenwichten, worden trends in de vogelpopulatie beschouwd als belangrijke milieu-indicatoren, die een venster bieden op de gezondheid van habitats over de hele wereld.
Factoren zoals wereldwijde klimaatverandering, meer verlies van leefgebied, niet-duurzame visserijmethoden, vervuiling, gebruik van pesticiden, groeiende menselijke populaties, verstedelijking en invasieve planten- en diersoorten blijven bestaande vogelsoorten bedreigen. Deze onderzoekers voorspellen dat, zelfs als mensen gecombineerde, wereldwijde actie ondernemen tegen deze bedreigingen, de wereld nog steeds 700-vogelsoorten van 2100 zal verliezen.
