Talen over de hele wereld
Hoewel het lijkt alsof slechts een handvol talen over de hele wereld worden gebruikt, is de realiteit dat een groot aantal wordt gesproken door mensen in verschillende landen en culturen. Taalkundigen suggereren dat rond 6,500-talen momenteel worden gebruikt voor dagelijkse communicatiebehoeften. Veel van deze zijn niet goed bekend en worden gebruikt door inheemse volkeren. De diversiteit in talen neemt echter af. In de afgelopen 400-jaren zijn er meer dan 100-talen verloren gegaan, elke 1-maand 3, en naar verwachting zal ongeveer 50% van de resterende talen de komende eeuw verdwijnen. Met andere woorden: de 1-taal gaat elke 2-week uit. Sommige onderzoekers geloven dat het percentage hoger is.
Waarom worden talen uitgestorven?
Zoals eerder vermeld, worden duizenden van de huidige levende talen gesproken door inheemse individuen. Omdat deze talen meestal alleen thuis worden gesproken door oudere generaties en niet typisch op scholen worden onderwezen, worden kinderen geen vloeiende sprekers. Als deze kinderen eenmaal volwassen zijn, zullen ze minder kennis van de inheemse taal nodig hebben in hun dagelijks leven en in plaats daarvan vaker gesproken talen (zoals Engels, Mandarijn, Arabisch, Swahili en Chinees) aanpassen. Vanwege deze beweging in de richting van meer dominante talen, gaan deze mensen niet verder met het leren van de inheemse talen aan hun kinderen, in de overtuiging dat de dominante taal waardevoller is voor toekomstige werkgelegenheid. Na verloop van tijd gaan de overgebleven sprekers over, waardoor de taal uitsterven.
Het belang van taalverscheidenheid
Veel mensen twijfelen aan het belang van taaldiversiteit, waarbij het uitsterven van de taal wordt vergeleken met 'survival of the fittest' of als een persoonlijke keuze die individuen ervoor kiezen hun eigen taal niet te blijven gebruiken. Taalkundigen wijzen er echter snel op dat wanneer een taal sterft er voor altijd een breed scala aan informatie verloren gaat. De orale tradities van een hele cultuur zijn verdwenen en daarmee zijn de liedjes, anekdotes en historische gebeurtenissen die een belangrijk stukje menselijke geschiedenis documenteren ook verloren. Informatie over de medicinale waarde van planten en gewoonten van lokale dieren wordt ook een mysterie voor toekomstige generaties.
Andere onderzoekers wijzen erop dat niet alleen informatie verdwijnt, maar ook een unieke manier om naar de wereld te kijken. Elke taal heeft zijn eigen uitdrukkingen, uitdrukkingen en grammaticale regels die een ander gezichtspunt en begrip van de wereld om ons heen bieden. De taal die iemand spreekt, beïnvloedt ook de manier waarop zij denken en informatie verwerken. Eigen inheemse talen worden vaak beschouwd als complexer van aard dan een veel gesproken taal als het Engels, die in de loop der jaren is vereenvoudigd om breder toepasbaar te zijn. Zonder taaldiversiteit wordt de wereld op verschillende manieren langzaam homogener.
Desondanks suggereren andere experts dat het hebben van een unieke taal die wordt gedeeld door een specifieke cultuur de communicatie vergemakkelijkt en de samenwerking tussen mensen bevordert. Deze minder bekende talen bieden ook een gevoel van culturele identiteit en van gemeenschappelijk behoren.
Het redden van bedreigde talen
Academische afdelingen en non-profitorganisaties over de hele wereld zijn toegewijd aan het redden van bedreigde talen. Onderzoekers zijn momenteel bezig met het opnemen en documenteren van een aantal van de meest kritisch bedreigde talen om ervoor te zorgen dat een record blijft bestaan nadat de laatste spreker allang is verdwenen. Het idee achter deze conserveringstechniek is dat de taal op enig moment in de toekomst opnieuw kan worden geïntroduceerd als een persoon of groep mensen geïnteresseerd is in het herleven van de tong. Een voorbeeld hiervan is met de Noord-Amerikaanse moedertaal Miami, die in de 1960's is uitgestorven. Tegenwoordig wordt het aangeboden als een cursus aan de Miami University in de Amerikaanse staat Ohio.
Een andere manier om talen te behouden, is door kinderen talen te laten revitaliseren. Door kinderen aan te moedigen om te studeren en vloeiend taal te leren, hopen linguïsten dat het door hen zal overleven en zal worden doorgegeven aan toekomstige generaties. De Eastern Band of Cherokee Natives in de VS is net zo'n programma begonnen. Een belanghebbende begon vrijwilligerswerk te doen om de Cherokee-taal aan schoolkinderen te leren toen hij zich realiseerde dat er niet veel mensen overbleven die de inheemse taal konden begrijpen. Naarmate extra personen meer geïnteresseerd raakten in het herleven van de taal, creëerde de stamraad een taalonderdompelingsschool.
Technologie speelt ook een rol bij het behoud van talen. Digitale klaslokalen, podcasts, audio-opnamen, telefoontoepassingen en computerprogramma's zijn allemaal beschikbaar in een aantal bedreigde talen. Tegelijkertijd werkt technologie echter ook om de taalverscheidenheid te onderdrukken door slechts in enkele van de meest gesproken talen beschikbaar te zijn. De overgrote meerderheid van online informatie wordt bijvoorbeeld alleen in het Engels gepubliceerd.
De meest bedreigde talen ter wereld
Talen doorlopen verschillende stadia voordat ze uitsterven. De eerste van deze fasen wordt mogelijk bedreigd, wat gebeurt wanneer een externe taal de dominante taal van het bedrijfsleven en het onderwijs wordt, terwijl de mogelijk bedreigde taal thuis nog steeds wordt gesproken door zowel volwassenen als kinderen. Omdat de dominante taal de mogelijk bedreigde taal steeds minder nuttig maakt, raakt de taal in een bedreigde status. De volgende stadia omvatten: ernstig bedreigd, ernstig bedreigd, stervende en uitgestorven.
Volgens de UNESCO-atlas van 's werelds talen in gevaar worden 577-talen momenteel als ernstig bedreigd beschouwd. Deze indeling betekent dat slechts een klein aantal sprekers in de oudste levende generatie te vinden is en dat veel van deze personen niet volledig vloeiend zijn. Een extra 537-taal wordt als ernstig bedreigd beschouwd, wat betekent dat het alleen door de oudste levende generatie wordt gebruikt.
Van deze kritisch bedreigde talen van 577 hebben er maar een aantal 1-luidsprekers in leven en velen zijn al uitgestorven. Enkele van de meest kritische van deze talen zijn: Yamana (gesproken in Chili), Taje (gesproken in Indonesië), Pemono (gesproken in Venezuela), Laua (gesproken in Papoea-Nieuw-Guinea), Kulon-Pazeh (gesproken in Taiwan), Kaixana (gesproken in Brazilië), Diahoi (gesproken in Brazilië), Dampelas (gesproken in Indonesië), Bikya (gesproken in Kameroen) en Apiaca (gesproken in Brazilië). De eenzame overgebleven spreker van deze talen is in veel gevallen nog maar een aantal jaren niet gehoord. Sommige taalkundigen geloven zelfs dat de meeste van deze talen al zijn uitgestorven, met uitzondering van Kulon-Pazeh, die door een kleine populatie nog steeds als tweede taal wordt gesproken.
