Ozon is een onstabiel molecuul dat wordt gegenereerd door een fotochemisch proces waarbij ultraviolet licht zuurstofmoleculen raakt die het splitsen in individuele zuurstofatomen, en de atomaire zuurstof later combineert met ongebroken zuurstof tot ozon. De ozonlaag werd ontdekt door de Franse natuurkundigen Henri Buisson en Charles Fabry in 1913.Het is een regio in een van de atmosferische lagen van de aarde die bekend staat als de stratosfeer. De ozonlaag ligt op hoogten van 12 tot 19 mijlen en wordt voornamelijk gekenmerkt door van nature voorkomend gas dat bekend staat als ozon. Ozon blokkeert de UV-straling van zonlicht (UVB) uit de lagere atmosfeer. Het meest opvallende kenmerk van deze laag is dat deze tot 97% schadelijke ultraviolette B-straling absorbeert die huidkanker, staar, schade aan het plantenleven en in sommige gevallen immuunsysteem onderdrukt.
Aantasting van de ozonlaag
De laatste tijd is er algemene bezorgdheid dat de ozonlaag uitgeput raakt door de hoge niveaus van vervuiling die gepaard ging met de opkomst van industrialisatie en modernisme. Chemicaliën zoals chloor en broom veroorzaken een snelle achteruitgang van deze laag, waardoor grote hoeveelheden ultraviolette straling de aarde bereiken. Ozonafbraak kan worden beschreven als een fenomeen waarbij de hoeveelheid ozon in de stratosfeer geleidelijk is afgenomen met 4% van de totale hoeveelheid atmosferisch ozon. Chemische chloorfluorkoolwaterstoffen zijn de primaire oorzaak van ozonverarming. Deze chemicaliën zijn in de afgelopen 50-jaren op grote schaal gebruikt in geïndustrialiseerde landen. Ze worden voornamelijk gebruikt in spuitbussen, koelkasten, airconditioning en verpakkingsmaterialen.
Effecten van verarmd ozon
Eenmaal in de stratosfeer worden chloorfluorkoolstoffen blootgesteld aan ultraviolette stralen die ze onderbreekt in verschillende stoffen, waaronder chloor, in een proces dat bekend staat als foto-dissociatie. Het onderzoek is gedaan door de Amerikaanse Environmental Protection Agency onthullen dat één chlooratoom de afbraak van maximaal honderdduizend ozonmoleculen kan versnellen. De afbraak van chloorfluorkoolstoffen is ongewoon hoog in regio's met zeer lage temperaturen zoals de zuidpool. De lage temperaturen hebben geleid tot de massale vernietiging van de ozonlaag op een adembenemende schaal van maximaal 65%, ook bekend als een gat in de ozonlaag. Een dergelijk proces verhoogt de niveaus van UVB die de aarde bereiken, wat leidt tot verhoogde schade zoals onder andere huidkanker.
Oplossingen
Naar schatting wordt tot 85% van alle CFK's geproduceerd door geïndustrialiseerde landen, waaronder die in de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika. De wijdverspreide bezorgdheid over de uitputting van de ozon leidde tot de goedkeuring van het Montreal-protocol van 1987, dat het gebruik en de productie van chloorfluorkoolstoffen, halonen en andere ozonafbrekende stoffen verbiedt. Dit heeft geleid tot een groot succes in de stabilisatie van de ozonconcentraties in de atmosfeer die milieuactivisten tot nu toe hebben geleid tot de grootste internationale overeenkomst. Satellietfoto's gemaakt door NASA in augustus 2018 toonden aan dat het beruchte gat in Antarctica 'Ozone' begon te sluiten. Lange-termijn satellietobservaties hebben aangetoond dat er sinds 20 een geleidelijke 2005% afname van Chloor in de Stratosfeer is opgetreden. Naar verwachting zal de aanhoudende daling van de uitstoot van ozonafbrekende stoffen resulteren in een bijna volledig herstel van de ozonlaag door waarschijnlijk halverwege 21st Century.
