Command Economy verwijst naar economische activiteiten die worden gecontroleerd door een centrale autoriteit en productiemiddelen zijn eigendom van de overheid. Een commando-economie kenmerkt de overheid bij alle financiële beslissingen en implementatie in een land. Sommige landen met dit soort economie zijn de communistische staten van Cuba en Noord-Korea. China was een belangrijke voorvechter van de economie, maar heeft sindsdien een gemengde economie aangenomen.
Overzicht
Een commando-economie die ook wel bekend staat als de geplande economie, de regering beslist over de economische activiteiten van het land in overeenstemming met zijn maatschappelijke doelstellingen. De overheid neemt beslissingen over het type te produceren producten en hun respectieve bedragen. Dit soort economie is nauw verbonden met ideologieën van het communisme en het socialisme, waar productiemiddelen in handen zijn van de gemeenschap. Het werd vooral gepopulariseerd door de voormalige Sovjet-Unie, en de inherente zwakheden leidden tot de ineenstorting van het communisme in die landen.
Kenmerken van een commando-economie
In een commando-economie stelt de regering een economisch plan op voor verschillende sectoren in de economie van een land. Het plan beschrijft alle economische activiteiten die moeten worden uitgevoerd, meestal in een periode van vijf jaar. De overheid neemt alle productiebeslissingen. Onder dit type economie, wordt de overheid gezien als vertegenwoordiger van de samenleving en daarom beslist het over wat de mensen willen. De centrale autoriteit bepaalt het quotum voor de te produceren hoeveelheid.
De overheid in een commando-economie wijst natuurlijke hulpbronnen toe aan ondernemingen voor productiedoeleinden. Deze methode zorgt voor een efficiënte toewijzing van middelen, zodat afval en werkloosheid tot een minimum worden beperkt. De overheid bepaalt ook de prijzen en stuurt de distributie van de geproduceerde goederen. In een geplande economie worden rantsoenen rechtstreeks toegewezen en beslist de overheid over het bedrag van de inkomsten die geïnvesteerd of geconsumeerd moeten worden.
De overheid is verantwoordelijk voor de meeste of alle productiebedrijven. De particuliere bedrijven zijn onderworpen aan de economische regels en voorschriften van de staat. De overheid handhaaft een monopoliepositie in kritieke sectoren van de economie, zoals financiën. Concurrentie tussen industrieën is bijna onbestaand, omdat productiemiddelen centraal worden bepaald.
Voordelen van een commando-economie
Volgens de voorstanders van de commando-economie is de regering in staat om marktfalen te beheersen en te overwinnen en een samenleving te creëren die de sociale welvaart maximaliseert in tegenstelling tot het maximaliseren van de winst, zoals blijkt uit een kapitalistische staat. Een geplande economie ontmoedigt misbruik van monopoliemacht, omdat prijzen centraal worden bepaald.
Een regering die dit systeem gebruikt, is beter toegerust om de maatschappij te transformeren voor het grotere goed van de natie. Winsten worden zodanig beheerst dat een aanzienlijk bedrag aan de overheid wordt gekanaliseerd om maatschappelijke doelen te realiseren. De overheid kan rijkdom verdelen en ongelijkheid overwinnen.
Er zijn lage werkloosheidscijfers in een commando-economie omdat arbeid wordt gecontroleerd. Een commando-economie maakt grootschalige en snelle mobilisatie van middelen mogelijk. Dit voordeel is vooral cruciaal tijdens noodsituaties.
Nadelen van een commando-economie
Een geplande economie is bekritiseerd vanwege verschillende tekortkomingen, omdat deze de groei van de zwarte markt vergemakkelijkt. Aangezien consumenten alleen worden gepresenteerd met door de overheid goedgekeurde producten, komt de zwarte markt naar voren als een optie voor toegang tot andere goederen en diensten. Dit type economie voldoet niet aan de voorkeuren van mensen en kan goederen produceren die inferieur of ongewenst zijn. Een commando-economie beperkt de vrijheid van mensen en bedreigt de democratie. Dit type economie ontmoedigt persoonlijk succes omdat geen enkel individu rijkdom kan accumuleren. Een geplande economie belemmert innovatie, omdat ondernemingen alleen bepaalde wet- en regelgeving volgen en geen onafhankelijke beslissingen nemen.
