De Laotiaanse burgeroorlog was een geheim theater onder oorlogvoerenden in de oorlog in Vietnam, de Koude Oorlog en de Indochina Oorlog van november 9, 1953, tot december 2, 1973. Communisten, loyalisten, rechtshandigen en neutralisten vochten voor de controle over Laos. De supermachten van de wereld, de VS en de Sovjet-Unie, namen partij in de strijd met de Sovjet-Unie, vochten samen met het Noord-Vietnamese leger (NVA) en Pathet Lao, terwijl de Amerikaanse troepen vochten naast het koninkrijk van Laos, Thailand, Zuid-Vietnam, Filippijnen en Taiwan.
Bijdragende factoren
De Laotiaanse burgeroorlog begon kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog, die Laos in politieke chaos achterliet. Hoewel Japan Laos tot een onafhankelijk land had verklaard, wilden de Fransen Laos herstellen als zijn protectoraat, wat de organisatie van guerrillantroepen zou inleiden. Princes Phetsarath Rattanavongsa, Souvanna Phouma en Souphanouvong vormden een nieuwe Laotiaanse regering onder een beweging van Lao Issara. De beweging verwierf slechts enkele leden en miste steun van Viet Minh, de heersers uit het noordoosten. Andere troepen die Laos bezetten waren de Chinese troepen die zich terugtrokken uit Laos na onderhandelingen met de Fransen. De Franse troepen begonnen hun verovering van Laos met behulp van parachutisten, artillerie, gepantserde auto's en Spitfire jachtbommenwerpers die de Vietnamese troepen van de Lao Issara-beweging versloeg, die gedwongen werden in ballingschap te gaan in Bangkok. De drie vorsten losten hun beweging op en voegden zich bij de verschillende facties van de oorlog. De burgeroorlog begon op november 9, 1953, toen de Pathet Lao een conflict begon met het koninkrijk Laos.
Veldslagen en slachtoffers
Verschillende veldslagen werden in Laos uitgevochten nadat de burgeroorlog was begonnen. De strijd van Dien Bien Phu vocht van maart tot mei tussen de Franse Unie, en Viet Minh zag de overwinning van Viet Minh, de ondertekening van de 1954 Geneva Conference en het einde van de eerste Indochina-oorlog. Het Noord-Vietnamese leger (NVA) lanceerde de tweede invasie in 1959 en bouwde het Ho Chi Minh-parcours als aanvoerroute voor het National Liberation Front (Vietcong) en de NVA om de kansen op de communistische overwinning te vergroten. Niet opgeloste geschillen tussen de facties waren de aanleiding voor de aanslag die eindigde in de Noord-Vietnamese en Pathet Lao overwinning. Het koninkrijk Laos verloor de strijd. De paratroepers van neutralisten onder Kong Le voerden een staatsgreep in 1960 door beslag te leggen op Vientiane, de administratieve hoofdstad. Generaal Phoumi begon een driedaagse bombardementencampagne op Vientiane, wat resulteerde in de vereniging van de neutralisten met de Pathet Lao. De periode tussen 1963 en 1973 zag het massale bombardement van Laos door de VS. Binnen deze tijd waren er verschillende veldslagen waaronder de Slag bij Luang Namtha, de slag om Lak Sao en de slag om Nam Bac. De slag eindigde op december 2, 1975, nadat Vientiane onder Pathet Lao viel, die de socialistische staatsregering vormde die nog steeds bestaat. De strijd heeft levens geëist van 20,000 tot 70,000 mensen met verliezen in eigendom, vliegtuigen en soldaten.
Nasleep
De Laotiaanse burgeroorlog eindigde in 1973 na 22 jaren van gevechten, waardoor Laos een onuitwisbaar stempel op de oorlog heeft gedrukt. In een periode van slechts negen jaar, van 1964 tot 1973, verlieten de VS meer dan 2 miljoen ton verordeningen in Laos, waarbij missies werden gebombardeerd. Laos is de meest zwaar gebombardeerde natie ter wereld in de geschiedenis. De bommen waren gelijk aan een plano van bommen, elke 8 minuten 24 uren per dag gedurende de negen jaar. De bombardementen maakten deel uit van de Amerikaanse geheime oorlog in Laos ter ondersteuning van de Royal Lao-regering tegen de Pathet Lao en probeerden het verkeer langs de Ho Chi Minh-route te stoppen. De bommen vernietigden dorpen en verdrongen duizenden burgers. Meer dan een derde van de bommen ontplofte niet en ze zijn nog steeds een bedreiging vandaag.
