Haaien over de hele wereld
Meer dan 400-haaiensoorten leven in de oceanen van de wereld. Haaien vormen een belangrijk onderdeel van het oceaanecosysteem als primaire roofdieren. Deze rol plaatst haaien aan de top van de voedselketen, wat betekent dat hun aanwezigheid de populatiegrootte van soorten verderop in de voedselketen bepaalt. Het gevolg hiervan is dat hun vermogen om te overleven en zich voort te planten van invloed is op alle dieren in de oceanen.
Het skelet van een haai bestaat eerder uit kraakbeen dan uit bot. Dit unieke kenmerk plaatst alle haaien in dezelfde visfamilie. Ondanks dat ze tot dezelfde familie behoren en gelijksoortige skeletten delen, worden haaiensoorten gekenmerkt door een aantal fysieke verschillen. Een van de meest opvallende verschillen tussen haaien is de grootte. Sommige haaien hebben een lengte van slechts enkele centimeters, terwijl anderen een lengte van meer dan 30-poten kunnen bereiken. In feite is de grootste vissoort ter wereld de walvishaai, die tussen 32 en 55 in de lengte groeit.
Reproductief gedrag van haaien
Over het algemeen bereiken haaien een reproductieve volwassenheid tussen de leeftijd van 12 en 15 jaar. Bovendien hebben deze soorten een vergelijkbaar voortplantingsgedrag doordat ze interne bemesting toepassen. Dit bemestingsgedrag betekent dat mannelijke haaien sperma vrijgeven in vrouwelijke haaien om eieren te bevruchten. Alleen 1- of 2-eieren worden per keer bevrucht, wat bijdraagt aan de langzame bevolkingsgroei en herstel.
Het verschil in voortplantingsgedrag van haaien is dat sommige haaien levende baby's baren. Deze haaien staan bekend als levendbarend. Andere haaien leggen echter eieren en staan bekend als ovipaar. Dit artikel gaat nader in op de leggende haaiensoorten.
Eierleggende haaien
Onderzoekers melden dat rond 40% van alle haaien in de wereld ovipaar zijn, of eieren leggen. Haaieneieren worden beschermd door een speciaal geval, ook wel de zeemeerminbeurs genoemd, wanneer ze worden gelegd. Soms hebben deze eierkoffers lange strengen die eraan hangen, die als een anker dienen en de eierkoker op de bodem van de oceaanbodem kunnen hechten aan zeewier en koraal. In andere gevallen zakken haaienedozen naar de bodem van de oceaan, waar ze rusten onder stenen of ander puin op de oceaanbodem. De portemonnee van de zeemeermin is vaak enigszins transparant, waardoor de ontwikkeling van het embryo kan worden waargenomen.
Haaieneieren worden gevuld met een dooier die dient als een bron van voeding voor de ontwikkelende haai. Deze extra voeding tijdens de embryonale ontwikkelingsfase helpt de haai uitkomen met een hoge mate van volwassenheid, die ervoor zorgt dat de nieuw uitgebroede jongen meer kans op overleving heeft. De samenstelling van haaieneieren is anders dan die van andere viseieren, die geen dooier bevatten. Haaibaby's, ook bekend als pups, zijn daarom onafhankelijker bij de geboorte en hebben geen extra zorg nodig. Deze onafhankelijkheid betekent dat het volwassen leven begint op het moment dat ze uitkomen, wanneer ze doorgaan met zwemmen, migreren, jagen en uiteindelijk reproduceren.
De uitbroedtijd varieert per soort haai. In sommige gevallen vertrouwt het embryo op de eigeel als voedselbron, in welk geval het uitkomen van de eieren meerdere maanden kan duren. In andere gevallen krijgt het ei de gelegenheid om zich langer in de moederhaai te ontwikkelen, en daarom is de broedtijd korter.
Welke haaien leggen eieren?
Zoals eerder vermeld, legt 40% van alle haaiensoorten eieren. Enkele van de vele eierleggende haaiensoorten zijn onder andere tapijthaaien, bamboehaaien, zebrahaaien en dwerghaaien.
Tapijthaaien wonen in alle oceanen van de wereld, hoewel deze soort voornamelijk geconcentreerd is in de Indo-Pacifische regio. De term "tapijthaai" verwijst eigenlijk naar een aantal haaiensoorten die tot de familie Orectolobidae behoren. Alle tapijthaaien hebben 2 rugvinnen, 5 kieuwen en een kleine mondopening. Binnen deze familie van haaien leggen vrouwtjes eieren op verschillende manieren. Sommige vrouwelijke tapijthaaien leggen eieren in de beschermende eierdoos, terwijl anderen eenvoudig eieren leggen zonder beschermhoes. Onderzoekers hebben opgemerkt dat het vrouwtje in sommige gevallen het ei beter beschermt door het tussen rotsen op de bodem van de oceaanbodem te duwen om het voor potentiële roofdieren te verbergen. Zebra haaien zijn opgenomen in deze categorie. Sommige soorten tapijthaaien hebben echter levendgeborenen.
Bamboe-haaien, zowel de witte als bruine gestreepte variëteiten, zijn ook ovipaar. De witte haai is relatief klein en groeit tot slechts ongeveer 37 in de lengte. Deze soort is te vinden in de Stille Oceaan, waar ze vooral geconcentreerd zijn rond de koraalriffen die zich in de wateren van Indonesië bevinden. De vrouwelijke witbuilde bamboehaai legt een ei met een lengte van ongeveer 5 in inches en duurt tussen 14 en 15 weken om uit te komen. Interessant is dat onderzoekers ontdekten dat een vrouw in gevangenschap in het Belle Island Aquarium in de Amerikaanse staat Michigan een aantal eieren legde, waarvan 3 zich volledig ontwikkelde en uitbroedde. Deze gebeurtenis vond plaats nadat ze gedurende ongeveer 6 jaren was geïsoleerd van andere mannen. Theorieën om deze anomalie uit te leggen zijn onder meer dat bamboehaaien zowel mannelijke als vrouwelijke organen hebben, vrouwelijke bamboehaaien parthenogenese (die een bevruchte eicel produceert zonder mannelijke organen) en vrouwelijke bamboehaaien langdurig afgezet sperma kunnen dragen.
Bullhead haaien zijn een andere eierleggende haaiensoort. Dit type haai is verdeeld in verschillende soorten 9, die allemaal behoren tot de visfamilie Heterodontidae. Alle dwerghoendersoorten leven graag in warme, tropische wateren en zoeken naar voedsel langs de bodem van de oceaanbodem tussen rotsachtige rifgebieden. Weekdieren, schaaldieren en zee-egels vormen het grootste deel van het dieet. De grootste van deze soorten kan lengtes tot wel 5.5-poten bereiken, terwijl de kleinste van deze soorten slechts 2-voet lang is. De dwerghaai wordt beschouwd als een relatief kleine haaiensoort. Rundhaaien worden herkend vanwege hun zwemstijl, die over het algemeen wordt beschreven als een heen en weer wiggelen. De vrouwelijke dwerghaai legt lichtpuntige, ovaalvormige eieren, die ze tussen scheuren in rotsen op de bodem van de oceaan naar beneden duwt. Dit gedrag dient om het embryo te beschermen, waardoor het volledig kan worden ontwikkeld.
