Een unitaire staat verwijst naar een land met één hoogste autoriteit die heerst over alle andere delegaties. Een eenheidsstaat is het tegenovergestelde van een federatie waar bevoegdheden worden verspreid. Een eenheidsstaat oefent alleen de bevoegdheden uit die de centrale overheid besluit te delegeren. De meeste staten werken wereldwijd onder een unitair systeem van de overheid, bijvoorbeeld 165 uit een mogelijke 192-staten die lid zijn van de VN zijn unitaire staten. Subnationale eenheden worden ofwel afgeschaft ofwel in een unitaire staat gecreëerd. Een voorbeeld hiervan is de samenvoeging van Franse regio's. De centrale overheid kan de bevoegdheden van de subnationale eenheden beperken of verbreden. Onder een unitair regeringssysteem kunnen politieke machten via een decreet worden gedifferentieerd aan een lokale overheid door middel van deconcentratie. De centrale overheid behoudt echter nog steeds de hoogste bevoegdheden en kan de bevoegdheden van gedecentraliseerde regeringen ongeldig maken of hun daden intrekken.
Voorbeelden van eenheidsstaten
Een goed voorbeeld van een eenheidsstaat is het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Noord-Ierland, Wales en Schotland hebben echter een zekere mate van gedecentraliseerde en autonome macht. Een dergelijke bevoegdheid kan alleen worden goedgekeurd door het Britse parlement dat de bevoegdheid heeft om wetten vast te stellen, afschaffing af te schaffen of eenzijdig te herzien. Een aantal eenheidsstaten bestaat uit nul gebieden die een zekere mate van autonomie bezitten. In deze staten zijn subnationale gebieden niet in staat om hun wetten te bepalen. Voorbeelden van gebieden zijn het Koninkrijk Noorwegen en de Republiek Ierland. De subnationale regeringen in federale staten delen bevoegdheden als gelijkwaardige actoren met de centrale overheid door middel van een geschreven grondwet, waaraan beide partijen moeten instemmen om wijzigingen aan te brengen. Dit beperkt echter de controle die de centrale overheid kan hebben over haar kleinere eenheden. Sommige van de andere unitaire staten zijn onder andere Italië, Japan, de Volksrepubliek China, de Filippijnen, Bangladesh, Indonesië, Algerije, Denemarken, Kazachstan, de Democratische Republiek Congo, Marokko, Oeganda, Haïti, Guatemala, IJsland en Kenia. .
Eenheidsstaten in tegenstelling tot federaties
Unitaire staten kunnen worden vergeleken met federaties, en de VS is daar een goed voorbeeld van. Volgens de Amerikaanse grondwet behoren de bevoegdheden zowel tot de individuele staten als tot de federale overheid. Op grond van artikel V van de Grondwet wordt gesteld dat voor de inwerkingtreding van een wijziging de goedkeuring van driekwart van de staten in sommige zittingsperioden nodig is. Dit systeem beschermt de staten tegen overheersing van centrale machten.
Voordelen van een eenheidsregering
Er zijn verschillende voordelen en voordelen van een eenheidsregering. Vergeleken met een federaal systeem van overheid, wordt een unitair systeem beschouwd als sterker en krachtiger. Wanneer een centrale macht alle staatszaken controleert, kan het land mogelijk worden gered van breuk waardoor het zijn prestige, solidariteit en integriteit behoudt. Een unitaire regering wordt ook beschouwd als een eenvoudige vorm van bestuur, aangezien de nationale defensie en het interne en externe beleid efficiënt worden afgehandeld. Het systeem bespaart veel tijd, waardoor de overheid haar problemen en zaken vrij snel kan oplossen. Omdat eenheidsstaten een centraal verenigd commando hebben, zijn alle soorten wetten, functies en administratief beleid overal in het land hetzelfde. Uniforme wetten zorgen ervoor dat er geen spanning is, omdat mensen minder snel geïrriteerd raken over een wet die in het hele land van toepassing is.
