Een stratovulkaan is een hoge vulkaan in de vorm van een kegel, gevormd door verschillende lagen materialen zoals vulkaanas, verharde lava, puimsteen en tephra. Stratovolkanen zijn steil en hebben periodieke explosieve en uitbundige uitbarstingen, hoewel sommige caldera's hebben, die samengevouwen kraters zijn. De hoogviskeuze lava die uit dit type vulkaan stroomt, koelt af en verhardt en strekt zich op zijn beurt niet ver uit. Het magma dat deze lava vormt, is meestal felsisch. Stratovolkanen komen vaker voor dan schildvulkanen. Een van de bekendste stratovolkanen is de Vesuvius die in 79 CE Herculaneum en Pompeii verwoestte.
Vorming van Stratovolkanen
Stratovolkanen komen meestal voor in subductiezones, waar de oceanische korst onder continentale korst glijdt. De afdaling van de oceanische plaat veroorzaakt het vrijkomen van ingesloten water uit gehydrateerde mineralen en poreus gesteente, in de mantelrots in het gebied boven de oceanische plaat. Dit proces vindt plaats bij verschillende drukken afhankelijk van de mineralen. Het water verlaagt het smeltpunt van de mantelsteen, waardoor het gedeeltelijk smelt en de stijging naar de lithosfeer een tijdelijke plas vormt. Het magma blijft dan stijgen door de korst die rotsachtige silica verzamelt. Het magma komt eindelijk samen in de magmakamer die zich binnen of onder de vulkaan bevindt. De lage druk veroorzaakt op dit punt de vluchtige stoffen zoals water, koolstofdioxide en zwaveldioxide opgelost in het magma om te ontsnappen. Wanneer het magma en gas zich op een kritisch niveau verzamelen, overwinnen ze de blokkering van de vulkanische kegel en barsten ze hevig uit.
Gevaren van as en vulkanische bommen
Explosieve uitbarstingen creëren vulkanische wolken vol as, die een gevaar vormen voor de gezondheid, de bouw en de luchtvaart, en ook voor luchtvervuiling zorgen. In de afgelopen 20-jaren hebben vliegtuigen van 60 te maken gehad met vulkanische as, wat tot schade heeft geleid. Galunggung op Java brak uit in 1982 en veroorzaakte structurele schade en tijdelijke motorstoringen aan een vliegtuig van British Airways. Hete vulkaanas kan stroomstoten veroorzaken die alles op hun weg kunnen vegen. Stratovolkanen werpen op explosieve wijze vulkanische bommen uit, die extrusieve gesteenten van verschillende groottes zijn. Deze bommen rijden met hoge snelheden en kunnen gebouwen beschadigen of mensen schaden, zelfs tot 12 mijlen ver weg.
Gevaren van Lava en Lahar
Stratovolkanen produceren hoogviskeuze lava die langzaam stroomt en het leven van mens en dier niet in gevaar brengt, omdat ze de kans hebben om te vluchten. Deze lava kan eigendommen beschadigen. De berg Nyiragongo in de Democratische Republiek Congo is een uitzondering, omdat het lava produceert met minder silicagehalte, waardoor het vrij vloeibaar is en de steile vulkaan kan afleggen met snelheden tot 60 mijl per uur. Het mengsel van water en vulkanisch afval vormt lahar, dat in dikte kan variëren. De stroom van lahar vlakt of verdrinkt alles op zijn pad vanwege zijn snelheid en kracht. Lahar gemaakt uit de uitbarsting van Nevado del Ruiz in 1985, gedood rond 25,000-mensen in Armero, Colombia.
Stratovolkanen over de hele wereld
Het Global Volcanism Program van het Smithsonian Institution heeft een database met meer dan 700 actieve stratovolkanen in de Holoceen-periode. Sommige van deze vulkanen omvatten Mount Tambora in Azië, die in 1815 uitbrak en het 1816-jaar zonder zomer veroorzaakte. In het Caribisch gebied is een opmerkelijke stratovulkaan de Mount Pelée van Martinique, die in 1902 uitbrak en de hoofdstad van de stad vermoordde door 30,000-mensen. In Afrika is er Mount Kenya in Kenia, de slapende Mount Kilimanjaro in Tanzania en de Alid-vulkaan in Eritrea. Stratovolkanen in Noord-Amerika zijn Hoodoo Mountain, Nevado de Toluca, Frosty Peak Volcano en Mount Taylor.
